بررسی اثر سینرژیک باکتری های ریزوسفر گندم و مایکوریز glomus sp. روی کنترل بیولوژیک cochliobolus sativus عامل بیماری پوسیدگی طوقه و ریشه گندم در استان خراسان

پوسیدگی ریشه و طوقه گندم در اثر bipolaris sorokiniana از جمله بیماری های مهم گندم با پراکندگی وسیع در سطح دنیا از جمله در ایران می باشد. کنترل بیولوژیک bipolaris sorokiniana می تواند روش موثری برای کنترل این بیماری باشد. به این منظور اثر بیوکنترلی سه عامل:اندومیکوریز glomus fasciculatum،bacillus subtilis bs و p. fluorescens sh4 مخلوط این عوامل در آزمایشی با آرایش فاکتوریل و طرح کاملاً تصادفی با 16 تیمار و 4 تکرار در شرایط گلخانه مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا 7 بذر گندم رقم چمران در گلدان های 200 گرمی حاوی پرلیت که به نیمی از آنها مایکوریز g. fasciculatum اضافه شده بود و نیمی دیگر بدون مایکوریز بودند کاشته شد، و بوسیله محلول غذائی هوگلند آبیاری گردیدند. 35 روز بعد، بوته ها به گلدان های یک کیلوگرمی حاوی خاک اتوکلاو شده انتقال یافتند. خاک این گلدان ها براساس نوع تیمار شان بوسیله عامل بیماری b. sorokiniana، bacillus subtilis و p. fluorescens sh4 یا هر سه عامل با یکدیگر مایه زنی شدند. تعدادی از آنها نیز بدون مایه زنی بعنوان شاهد نگهداری گردیدند. 5 هفته بعد بوته ها از خاک خارج و پس از شستن دقیق ریشه آن ها، ایندکس بیماری، وزن تر ریشه و وزن تر قسمت های هوائی بوته ها اندازه گیری شد. نتایج بدست آمده نشان دادند که شدت بیماری در بوته هایی که بوسیله مایکوریز و باکتری مایه زنی شده بودند نسبت به تیمار هایی که به تنهایی توسط هر یک از عوامل ذکر شده مایه زنی شده بودند، به طور معنی داری کاهش یافت. همچنین مایکوریز، باسیلوس، سودوموناس و مخلوط این سه عامل باعث افزایش وزن بوته های سالم و همچنین بوته های آلوده نیز گردیدند. این افزایش در تیمار هایی که بوسیله مخلوط باکتری و مایکوریز مایه زنی شده بودند، به طور معنی داری بیشتر از تیمار هایی بود که به تنهایی توسط هر یک از عوامل ذکر شده مایه زنی شده بودند.